ABD-Çin ticaret aavaşında yeni cephe: Telefon, bilgisayar ve yarı iletkenlere ayrı vergiler geliyor!

ABD Ticaret Bakanı Howard Lutnick’in ABC This Week programında yaptığı bomba açıklamalar, küresel ticaretin ve teknoloji dünyasının nabzını hızlandırdı! Çin’den ithal edilen akıllı telefonlar, bilgisayarlar ve yarı iletkenler, yakın zamanda yeni gümrük vergileriyle karşı karşıya kalacak. Donald Trump’ın 2 Nisan 2025’te “Kurtuluş Günü” ilan ederek başlattığı ticaret savaşında son hamle, Apple, Dell gibi devleri rahatlattıktan sadece günler sonra geldi. Peki, bu vergiler ne anlama geliyor?

Lutnick’in Şok Açıklaması: “Bir-İki Ay İçinde Yeni Vergiler!”
Lutnick, 13 Nisan 2025’te ABC’ye verdiği mülakatta, Trump yönetiminin akıllı telefonlar, bilgisayarlar ve yarı iletkenler için özel bir vergi hazırlığında olduğunu duyurdu. Bu vergiler, Çin’den ithalata uygulanan ve bu hafta %125’e ulaşan karşılıklı gümrük vergilerinden ayrı olacak. Lutnick, “Karşılıklı vergilerden muaf tutuldular, ama bir-iki ay içinde yarı iletken vergileriyle birlikte yeni vergiler gelecek,” dedi ve ekledi: “Bunlar ulusal güvenliğimizi ilgilendiriyor, Amerika’da üretilmeli!”

Trump’ın Muafiyet Hamlesi: Teknoloji Devlerine Nefes Aldırdı, Ama…
11 Nisan 2025’te Trump yönetimi, akıllı telefonlar, bilgisayarlar, yarı iletken cihazlar, bellek çipleri ve düz panel ekranlar gibi 20 ürün kategorisini %125’lik karşılıklı gümrük vergilerinden muaf tutarak Apple, Dell, Samsung gibi teknoloji devlerini rahatlattı. ABD Gümrük ve Sınır Koruma Dairesi’nin duyurusu, piyasalarda kısa süreli bir iyimserlik yarattı; Nasdaq bile açılışta %1 yükseldi. Ancak Lutnick’in yeni vergi açıklaması, bu rahatlamayı gölgeledi. X’te bir paylaşım, “Trump önce muafiyet verdi, şimdi vergi diyor, bu ne perhiz bu ne lahana turşusu!” diye dalga geçti. Beyaz Saray, muafiyetlerin teknoloji firmalarına “ABD’de üretim için zaman kazandırmak” amacıyla getirildiğini savunuyor, ama Lutnick’in “Geçici bir mola” sözleri, kalıcı bir çözüm olmadığını gösteriyor. 

Çin’in Misillemesi: %125’lik Vergi ve “Kaplan” Mesajı
Pekin, Trump’ın %125’lik vergilerine misilleme olarak 11 Nisan’da ABD ithalatına %125 gümrük vergisi getirdi ve 12 Nisan’dan itibaren uygulayacağını duyurdu. Çin Ticaret Bakanlığı, muafiyetlerin etkisini değerlendirdiğini belirtirken, çarpıcı bir metaforla rest çekti: “Bir kaplanın boynundaki çan, ancak onu bağlayan kişi tarafından çözülür!”

Çin, aynı zamanda nadir toprak elementleri ihracatına yeni kısıtlamalar getirerek yarı iletken ve teknoloji sektörlerini tehdit ediyor. Skandiyum ve disprosiyum gibi malzemeler, 5G cihazlarından elektrikli araçlara kadar kritik öneme sahip. Acaba Çin, bu kozuyla ABD’yi dizginleyebilir mi? 

Piyasalar Çalkalanıyor: S&P 500’ün Düşüşü ve Ackman’ın Çağrısı
Trump’ın 20 Ocak 2025’te göreve gelmesinden bu yana S&P 500, %10’dan fazla değer kaybetti; teknoloji hisseleri, özellikle Apple ve Nvidia, bu dalgalanmadan en çok etkilenenler oldu. Nasdaq, muafiyet haberiyle toparlansa da, Lutnick’in yeni vergi çıkışı sonrası Cuma kapanışta %0,8 düştü. Milyarder yatırımcı Bill Ackman, X’te Trump’a seslendi: “Çin’e %125’lik vergileri 90 gün askıya al, %10’a indir! Bu, firmaların tedarik zincirini Çin’den taşımalarına zaman tanır, kaos yaratmaz.” Demokrat Senatör Elizabeth Warren ise ateş püskürdü: “Bu gümrük vergisi değil, kaos ve yolsuzluk politikası!” Sizce bu vergiler ekonomiyi canlandırır mı, yoksa resesyona mı sürükler? 

Yeni Vergilerin Hedefi: Yarı İletkenler ve İlaçlar da Listede
Lutnick, yarı iletkenler ve ilaçlar için de sektörel vergilerin yolda olduğunu ima etti. Yarı iletkenler, akıllı telefonlardan otomobillere kadar her alanda kritik. TSMC, Qualcomm ve Broadcom gibi devler, Çin’deki üretim tesislerinden dolayı bu vergilerden etkilenebilir. İlaç sektörü ise, Çin’den ithal edilen hammaddeye bağımlı. Lutnick’in “ABD’de üretim ulusal güvenlik meselesi” tezi, Çip Yasası’yla (CHIPS Act) desteklense de, uzmanlar, üretimin ABD’ye taşınmasının 5-10 yıl sürebileceğini söylüyor. 

Teknoloji Devleri ve Tüketici: Fiyatlar Artacak mı?
Apple, Dell, HP ve Samsung, Çin’deki üretim tesisleri nedeniyle bu vergilerden doğrudan etkilenecek. iPhone, MacBook ve Galaxy serisi cihazların fiyatları, vergilerle birlikte %10-20 artabilir. Nvidia’nın çip fiyatları da yarı iletken vergilerinden nasibini alabilir. JPMorgan’ın analizi, yeni vergilerin enflasyonu %2-3 artırabileceğini öngörüyor. 

Ticaret Savaşı Nereye Gidiyor?
Howard Lutnick’in akıllı telefonlar, bilgisayarlar ve yarı iletkenler için yeni vergi duyurusu, Trump’ın Çin’le ticaret savaşında yeni bir cephe açtığını gösteriyor. %125’lik karşılıklı vergilerden muafiyet, teknoloji devlerine kısa bir nefes aldırsa da, bir-iki ay içinde gelecek vergiler piyasaları yeniden sarsabilir. Çin’in nadir toprak elementleri kozu ve %125’lik misillemesi, bu savaşın kolay bitmeyeceğini kanıtlıyor. Ackman’ın 90 günlük ara önerisi bir çıkış yolu mu, yoksa Warren’ın dediği gibi kaos mu büyüyecek?