AB, Fransa, Almanya ve İngiltere'den ABD'ye İran tepkisi
Avrupa Birliği (AB), Fransa, Almanya ve İngiltere, ABD'nin petrol konusunda İran'a yönelik yaptırımlarından muaf tutulan ülkelere yeni muafiyet hakkı vermemesine ve İran'ın sivil nükleer faaliyetlerini hedef alan yaptırımlarına tepki gösterdi.
AB Dış İlişkiler ve Güvenlik Politikası Yüksek Temsilcisi
Federica Mogherini, Fransa Dışişleri Bakanı Jean-Yves Le Drian,
Almanya Dışişleri Bakanı Heiko Maas ve İngiltere Dışişleri Bakanı
Jeremy Hunt, İran nükleer anlaşması ve ABD'nin yaptırım kararlarına
ilişkin ortak açıklama yaptı.
ABD'nin, İran ile sivil nükleer çalışmalar kapsamında iş birliği
yapan ülkelere tanıdığı yaptırım muafiyetini tam olarak uzatmadığı
anımsatılan açıklamada, ABD'nın İran'ın sivil nükleer
faaliyetlerini hedef alan yaptırımlarından 'endişe' duyulduğu
belirtildi.
Nükleer alandaki yaptırımların kaldırılmasının İran anlaşmasının
önemli bir unsuru olduğuna işaret edilerek, "ABD'nin İran nükleer
anlaşmasından çekilmesinden ve uygulamaya başladığı yaptırımlardan
derin üzüntü duyuyoruz" ifadesi kullanıldı.
Açıklamada, "ABD'nin İran ile petrol ticaretinde muafiyetleri
uzatmama kararını üzüntü ve endişeyle not ettik" ifadesine yer
verildi.
İran nükleer anlaşmasının amacına uygun biçimde devam ettiği,
anlaşmanın Orta Doğu'da istikrar ve güvenliği artırdığı
vurgulandı.
Nükleer anlaşmaya taraf ülkelerin İran ile finansal ilişkileri ve
ticareti sürdürmeye bağlı oldukları belirtilen açıklamada, Avrupalı
ortakların, İran ile meşru biçimde ticaretin devamını sağlamak için
özel amaçlı mekanizma INSTEX'i faaliyete geçirmekte kararlı
oldukları kaydedildi.
Almanya, Fransa ve İngiltere, ABD'nin yaptırımlarını bertaraf
ederek İran ile ticaret yapmak amacıyla "Ticaret Borsalarını
Destekleme Aracı-Instrument in Support of Trade Exchanges (INSTEX)"
adlı bir ödeme mekanizması kurmuştu.
NE OLMUŞTU?
ABD yönetimi, nükleer anlaşmadan Mayıs 2018'de tek taraflı
çekilerek İran'a yönelik yaptırımları geri getirmişti.
ABD Dışişleri Bakanlığından dün yapılan yazılı açıklamada, doğal
uranyum karşılığında zenginleştirilmiş uranyumun İran dışına
çıkarılmasına yönelik faaliyetlerin de bundan sonra ABD
yaptırımlarının kapsamına girebileceği ifade edilmişti. Açıklamada
ayrıca, İran'ın mevcut sınırların ötesinde ürettiği "ağır su
stokları"na da izin verilmeyeceği ve İran'a ağır su temin
edilmemesi gerektiği belirtilmişti.
ABD, geçen günlerde de İran petrol yaptırımlarından muaf tutulan 8
ülkeye yeni muafiyet hakkı verilmeyeceğini açıklamıştı.