Çin'de endişe yaratan HMPV virüsü: Covid kısıtlamaları geri mi dönüyor?

Çin'de solunum yolu virüsü vakalarında artış yaşandığına dair haberler, Covid-19 pandemisinin yaklaşık beş yıl önceki başlangıcını hatırlatıyor. Ancak tıbbi uzmanlara göre, yüzeydeki benzerliklere rağmen bu durum çok farklı ve çok daha az endişe verici. Çin'deki vakaların, doktorlar tarafından HMPV olarak bilinen insan metapnömovirüsü enfeksiyonları olduğu bildiriliyor. İşte şimdiye kadar HMPV virüsüyle ilgili tüm bilinenler:HMPV NEDİR? HMPV, her yıl dünya genelinde dolaşan ve solunum yolu hastalıklarına neden olan birkaç patojenden biridir. HMPV oldukça yaygındır öyle ki çoğu kişi çocukken bu virüse yakalanır ve hayatları boyunca birkaç kez enfekte olabilir. Soğuk havanın uzun sürdüğü ülkelerde HMPV, grip gibi yıllık bir mevsime sahip olabilir. Ekvatora daha yakın bölgelerde ise yıl boyunca daha düşük seviyelerde dolaşır.COVID'E BENZER BELİRTİLER GÖSTERİR HMPV, öksürük, ateş, burun tıkanıklığı ve hırıltılı solunum gibi grip ve Covid'e benzer belirtiler gösterir. Çoğu HMPV enfeksiyonu, soğuk algınlığına benzer hafif belirtiler gösterir. Ancak ciddi vakalar bronşit veya zatürreye yol açabilir, özellikle bebekler, yaşlılar ve bağışıklık sistemi zayıf kişiler için. Astım, kronik obstrüktif akciğer hastalığı (KOAH) veya amfizem gibi önceden var olan akciğer rahatsızlıkları olan hastalar, daha ciddi sonuçlar açısından daha yüksek risk altındadır. Yüksek gelirli ülkelerde virüs nadiren ölümcül olurken, sağlık sistemlerinin zayıf olduğu ve gözetimin yetersiz olduğu düşük gelirli ülkelerde ölümler daha yaygındır.BU VİRÜS NE KADAR SÜREDİR VAR? Virüs 2001 yılında tanımlanmıştır, ancak araştırmacılara göre insanlarda en az 60 yıldır dolaşmaktadır. Yeni olmamasına rağmen, grip, Covid veya RSV kadar tanınmamaktadır. Bunun bir nedeni, sadece doğrulanmış vakalar hastaneye yattığında adının gündeme gelmesidir. Vanderbilt Üniversitesi Tıp Merkezi'nden çocuk enfeksiyon hastalıkları profesörü Dr. Leigh Howard, “Kliniğe özgü belirtileri diğer viral hastalıklardan ayırt etmek gerçekten zordur ve HMPV için Covid, grip veya RSV'de yaptığımız gibi rutin testler yapmıyoruz. Bu nedenle çoğu enfeksiyon tanınmıyor ve solunum yolu hastalıklarından herhangi birine bağlanıyor.” dedi.HMPV NASIL BULAŞIR? Virüs, esas olarak öksürme veya hapşırma yoluyla yayılan damlacıklar veya aerosollerle, enfekte bir kişiyle doğrudan temas yoluyla ya da kontamine yüzeylere maruz kalma yoluyla bulaşır yani insanlar soğuk algınlığı, grip veya Covid'i nasıl kapıyorsa HMPV'yi de aynı şekilde kapar. BİR AŞI VEYA TEDAVİ VAR MI? HMPV'ye karşı bir aşı bulunmamaktadır. Ancak RSV için bir aşı mevcuttur ve her iki virüsü de tek bir aşıyla koruyabilecek bir aşı geliştirme çalışmaları devam etmektedir. HMPV için özel bir antiviral tedavi yoktur; tedavi semptomların yönetilmesine odaklanır.ÇİN BU KONUDA NE DİYOR? Çinli yetkililer, HMPV vakalarının arttığını kabul etmekle birlikte, virüsün bilinen bir patojen olduğunu ve büyük bir endişe kaynağı olmadığını vurguladı. Covid-19'a neden olan koronavirüs yeni bir patojendi, bu nedenle insanların bağışıklık sistemleri ona karşı savunma geliştirmemişti. 27 Aralık'ta Çin Hastalık Kontrol ve Önleme Merkezi tarafından düzenlenen bir basın toplantısında, merkezdeki Bulaşıcı Hastalıklar Enstitüsü Direktörü Kan Biao, 14 yaş ve altındaki çocuklarda HMPV vakalarının arttığını söyledi. Artışın özellikle Kuzey Çin'de dikkat çekici olduğunu belirtti. Ayrıca grip vakalarının da arttığını ifade etti. Resmi Çin verilerine göre, HMPV vakaları Aralık ortasından bu yana hem ayakta tedavi hem de acil servis vakalarında artış göstermiştir. Xinhua Haber Ajansı’na göre, bazı ebeveynler ve sosyal medya kullanıcıları virüse aşina değildi ve çevrimiçi olarak tavsiye arıyorlardı; ajans, sık sık ellerin yıkanması ve kalabalık yerlerden kaçınılması gibi olağan önlemleri önerdi.DÜNYA SAĞLIK ÖRGÜTÜ NE DİYOR? Dünya Sağlık Örgütü virüsle ilgili herhangi bir endişe ifade etmedi. DSÖ sözcüsü Dr. Margaret Harris, Çinli yetkililerden alınan haftalık raporların öngörülebilir bir vaka artışı gösterdiğini belirtti. Harris, “Beklendiği üzere, Kuzey Yarımküre kışı boyunca, mevsimsel grip, RSV ve insan metapnömovirüsü de dahil olmak üzere akut solunum yolu enfeksiyonlarında aylar arası artış gözleniyor.” dediCOVID KISITLAMALARI YENİDEN UYGULAMAYA KONULDU Daily Star'ın bildirdiğine göre, Covid-19 ile aynı semptomları gösteren HMPV küresel endişelere yol açarken bir ülke Covid kısıtlamalarını yeniden uygulamaya koydu.DÜNYADAN HMPV VAKALARI Çin hastalık salgınını kontrol altına almak için mücadele ederken, Hindistan'ın Karnataka eyaleti de harekete geçti. Hindistan hükümeti, üç solunum yolu hastalığı vakasının bildirilmesinin ardından, HMPV belirtileri gösteren kişilere halka açık yerlerden kaçınmalarını ve kalabalık alanlarda maske takmalarını tavsiye ediyor. CDC'nin en son verilerine göre, Çin'de Aralık ayının son haftasında yaklaşık 300 kişinin test sounucu pozitif çıktı. ABD ise Çin'deki vakaları dikkatle takip ettiğini ancak bunların şu anda ABD'de endişe kaynağı olmadığına inandığını söyledi. Ayrıca ne Çinli yetkililer ne de Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ) bu aşamada bir acil durum ilan etmedi.ENDİŞELENMELİ MİYİZ? Çin'den gelen raporlar, Covid pandemisinin ilk, kafa karıştırıcı günlerini anımsatıyor ve DSÖ, o salgının kökenleri hakkında daha fazla bilgi paylaşması için Çin’i hala teşvik ediyor. Ancak mevcut durum önemli açılardan farklı. Covid, hayvanlardan insanlara geçen ve daha önce bilinmeyen bir virüstü. HMPV ise iyi araştırılmış bir virüstür ve test kapasitesi yaygındır. Dünya genelinde bu virüse karşı yaygın bir bağışıklık vardır; Covid için böyle bir durum yoktu. Şiddetli bir HMPV sezonu hastane kapasitesini özellikle çocuk hastanelerini zorlayabilir, ancak tıbbi merkezleri felç etmez.