Birden fazla işverenden ücret alanlar pişmanlıkla vergi cezasından kurtulabilir

Habertürk’ten Ahmet Kıvanç, beyannameye tabi ücret geliri bulunan çalışanların vergi cezasından kurtulmak için pişmanlık hükümlerinden nasıl yararlanabileceklerini yazdı. Aynı anda birden fazla işverenden ücret alan veya yıl içinde işyeri değişikliği yapanların ikinci ve sonraki işverenden aldıkları ücret, yüzde 20 oranında vergiye tabi olan ikinci gelir dilimindeki kazanç tutarını aşarsa, işverenlerin hepsinden o yıl alınan ücretler için beyanname verilmesi gerekiyor. İkinci gelir dilimindeki kazançlar 2018 yılı için 34 bin TL, 2019 yılı için de 40 bin TL.Vergi Usul Kanunu uyarınca, mükellefin vergilendirme ile ilgili ödevlerini zamanında yerine getirmemesi veya eksik yerine getirmesi yüzünden vergi zamanında tahakkuk ettirilmez ise vergi ziyaı cezası kesiliyor. Vergi ziyaı cezası, beyannameyi zamanında vermeyenler için, ziya uğratılan verginin bir katı olarak uygulanıyor. Örneğin, 2018 yılında birden fazla işverenden elde ettiği ücret dolayısıyla 2019 yılında 3 bin lira vergi ödemesi gereken kişinin beyanname vermediği tespit edildiğinde 3 bin lira tutarındaki verginin yanı sıra 3 bin lira da vergi ziyaı cezası ödemek zorunda.Söz konusu vatandaşlar, beyanname vermek ve çıkacak vergiyi ödemek zorunda olduklarını bilmedikleri için beyanname vermiyorlar. Hazine ve Maliye Bakanlığı bu yıl Sosyal Güvenlik Kurumu’nun (SGK) veri tabanından, aynı anda birden fazla işverenden ücret alan ya da yıl içinde işyeri değiştiren mükelleflerin bilgilerini aldı. Son beş yıllık dönemde beyanname vermesi gerektiği halde vermemiş olan kişilere yazı gönderilerek vergi dairesine davet ediliyor. Hazine Maliye Bakanlığı, vatandaşların vergiye gönüllü uyumunu sağlamak amacıyla belli vergilerle ilgili önce kamuoyunda farkındalık sağlamaya çalışıyor. Bu amaçla, ilk davetlerde vergi cezaları uygulamak yerine sadece vergi anaparasını ve “pişmanlık zammı” adı altında gecikme faizini alıyor. Vergi ziyaı cezalarını almıyor. Ancak, ilerleyen yıllarda o vergiyi ödemeyenlere taviz vermiyor. Pişmanlık zammı her ay için yüzde 2 olarak uygulanıyor.Vergi daireleri her ne kadar aynı anda birden fazla işverenden ücret alan ve yıl içinde işyeri değiştirenleri davet ediyor ise de bu yıl davet edilmeyip, gelecek yıllardaki denetimlerde beyanname vermediği ortaya çıkanlar vergi ziyaı cezalarıyla karşılaşabilirler. Çünkü vergi denetimleri, son beş yıllık dönem için yapılır. Örneğin, bu yıl yapılan denetimlerde 2014-2018 yıllarında elde edilen kazançlara yönelik inceleme yapılıyor. Dolayısıyla, söz konusu yıllarda aynı anda birden fazla işverenden ücret alan ya da yıl içinde iş değiştirenler, ücretin elde edildiği yıldaki yüzde 20 gelir vergisi dilimindeki tutarı aşan kazançları var ise vergi dairelerinden davet gelmesini beklemeden kendileri vergi dairesine başvurabilirler. HANGİ VERGİLER İÇİN PİŞMAN OLABİLİRSİNİZ? Kanuna göre, beyana dayanan vergilerde vergi ziyaı cezasını gerektiren fiilleri işleyen mükellefler “pişmanlık” hükümlerinden yararlanabiliyorlar. Pişmanlık kapsamına giren, beyana tabi vergiler şunlar: Gelir vergisi Gelir stopaj vergisi, Kurumlar vergisi Katma değer vergisi Özel tüketim vergisi Banka ve sigorta muameleleri vergisi Veraset ve intikal vergisi. Ücret ile çalışanları ilgilendiren ise gelir stopaj vergisi. Merak edenler için hemen hatırlatalım, emlak vergisi ve beyana dayanmayan vergiler için pişmanlık hükümleri uygulanmıyor.PİŞMANLIKTAN YARARLANMANIN ŞARTLARI NELER? Pişmanlık hükümleri kapsamında vergi ziyaı cezası ödemekten kurtulabilmek için mükellefin, resmi makamlara üçüncü şahıslar tarafından ihbar yapılmadan önce kendiliğinden haber vermesi gerekir. Haber verme dilekçesi verilmeden önce yetkili memurlar tarafından mükellef nezdinde herhangi bir vergi incelemesine başlanmamış olmalı. Vergi beyannamesinin, mükellefin kendini ihbar ettiği tarihten itibaren 15 gün içinde verilmesi gerekiyor. Ödenmemiş vergi ile hesaplanan pişmanlık zammının da yine 15 gün içinde ödenmesi şartı aranıyor.Pişmanlık beyannamesi elektronik ortamda verilebiliyor. Kabul edilen pişmanlık beyannameleri için tahakkuk fişi düzenleniyor. Tahakkuk fişinde vergi aslı, ödeme süresi geçmiş vergiler için hesaplanan pişmanlık zammı ve 15 günlük ödeme müddetinin son günü, vade tarihi olarak yer alıyor. ÖDEME TAM YAPILMALI Pişmanlıktan yararlanan mükelleflerin, vergi dairesince hesaplanan pişmanlık zammı ile birlikte anaparayı tam ve eksiksiz ödemesi gerekiyor. Kısmi ödemeler kabul edilmiyor. Ödemelerin tecil edilmesi de mümkün değil. Verilen 15 günlük süre içinde vergi aslı ve pişmanlık zammının tamamı ödenmez ise pişmanlık hükümleri ihlal edilmiş sayılıyor. Bu durumda “kanuni süresinden sonra beyanname verme” yaptırımları devreye giriyor. Anaparanın yanı sıra gecikme faizi alınıyor. Beyanname elektronik ortamda verilmişse ziyaa uğratılan verginin yüzde 50’si oranında vergi ziyaı cezası ödettiriliyor.Beyanname elden veya posta yoluyla verilmişse 1. derece 2 kat usulsüzlük cezası ile vergi ziyaı cezasının yüzde 50’si karşılaştırılarak, hangisi daha fazla ise o tutarda ceza alınıyor.İKİNCİ GELİR DİLİMİ HESABI NASIL YAPILIR? İkinci ve sonraki işverenlerden alınan ücretler kazancın elde edildiği yıl için belirlenen ikinci gelir vergisi dilimindeki tutarı aşarsa, tüm işverenlerden elde edilen kazançlar için beyanname verilmesi gerekir. Aynı anda birden fazla işverenden ücret alanlar, diledikleri işvereni birinci işveren olarak gösterebilir. Örneğin, 2018 yılı için, birinci kabul edilen işverenden 300-400 bin lira da ücret alınsa, ikinci veya daha fazla işverenden alınan ücret 34 bin liranın altında ise beyanname verilmesi gerekmiyor. Aynı şekilde, tek işverenden alınan ücret tutarı ne kadar olursa olsun beyanname vermek gerekmez. İkinci ve sonraki işverenlerden alınan brüt ücretin 34 bin lirayı aşıp aşmadığı hesaplanırken, yüzde 14 oranındaki sosyal güvenlik primi ve yüzde 1 oranındaki işsizlik sigortası primi brüt ücretten düşüldükten sonra kalan tutar dikkate alınıyor. Yüzde 15 oranındaki primler düşüldükten sonra kalan tutar 34 bin lirayı aşıyorsa, brüt tutarların tamamının beyannamede gösterilmesi gerekiyor.Beyanname doldurulurken dikkate alınacak ikinci vergi dilimindeki tutarlar yıllara göre şöyle: 2014 27.000 TL 2015 29.000 TL 2016 30.000 TL 2017 30.000 TL 2018 34.000 TL 2019 40.000 TL 2019 yılı için tespit edilen tutar, bu yılın kazançlarına ilişkin gelecek yıl beyanname doldurulurken dikkate alınacak.