Takıntı nedir? Takıntılar başarıyı etkiler mi?
Dünya Danışmanlık Merkezi Kurucusu Uzman Klinik Psikolog Fundem Ece Kaykaç takıntı nedir, takıntılar başarımızı etkiler mi sorularının cevaplarını açıkladı.
Gelişmelerden anında haberdar olmak için Google News'te F5Haber'e abone olun
F5Haber'e Google News'te abone olun
Abone OlTakıntı nedir?
Takıntı, ruhçulukta ve ruh bilimde farklı olarak tanımlanır ve farklı kavramları ifade etmek üzere kullanılır. Psikiyatri sözlüklerinde kısaca “yanlış olduğunu bildiğimiz halde kafamızdan atamadığımız, mantık ve muhakeme ile uzaklaştırılamayan, arzu edilmeyen saplantı halindeki fikirler” olarak tanımlanır.Takıntılı ruh haliyle baş edilemediği zaman insanlarda anksiyete türü bir rahatsızlık olan obsesif-kompülsif bozukluk (OKB) görünür.
Obsesif-kompülsif bozukluğu olan kişiler, kontrol edemedikleri yinelenen ve stres yaratan düşünceler, korkular veya görüntüler (obsesyonlar) nedeniyle huzursuz olurlar. Bu düşüncelerin yarattığı anksiyete bazı ritüelleri ya da rutinleri acil olarak gerçekleştirme ihtiyacına (kompülsiyonlar) neden olur. Ritüeller takıntılı düşünceleri önleme veya akıldan uzaklaştırma girişimiyle yapılır.
Takıntının olumsuz etkileri
Sürekli kontrol etme, yolda yürürken çizgilere basmama, sayarak gitme, parkeleri sayarak yürüme, sürekli el yıkama alışkanlığı, kelime tekrarı yapmak gibi örnekler verilebilir. Bu kişiler genel olarak aşırı sorumluluk duygusu, mükemmeliyetçilik, tehlikeyi büyüme-abartma, kontrollü olma, suçluluk veya utanç duyma, öfke ya da öfke kontrolünde zorluk çekme gibi durumları olabilir. Kişinin gündelik hayatını, ilişkilerini bozuyorsa çevresinden ya da ailesinden ‘artık yeter, dur, burada bunu yapmaman gerekiyor’ gibi şikayetler alıyorsa mutlaka psikolojik bir destek görmesi gerekir.
Kişi belki bunu içten içe fark ediyor ama dışarıya bunu belli etmemeye çalışıyor. Çünkü ‘dışarıdan yanlış anlaşılır mıyım? Benimle alay ederler mi?’ gibi düşünceleri bastırmaya çalışıyor. Bunu yapmaya çalışırken de işte tepkilerini büyütebiliyor. Dışarıdan eğer fark edilirse ve bu durum büyümeye başlarsa sıkıntı oluyor. Yoksa hepimizin kendi içinde beslediği, farkında olmadığı ama ara ara yaptığımız takıntılara sahip olabiliriz. Bu kesinlikle bir şeye bağlıdır diyemeyiz ama belki o an bir şey düşündüğü için bunu yapma gereksinimi duyuyor. Sadece alıştığı bir davranış modeli olduğu için bunu yapıyor. Ama bunu artık işe gitmekte yolunu bulamıyorsa, bir yere gidemiyorsa, bu durum gündelik hayatına fazlasıyla etki ediyorsa ve karıştırıyorsa o zaman psikolojik destek almak gerekiyor.