Ekmek ve kirada alım gücü geriledi

Metal İş Sendikası Sınıf Araştırmaları Merkezi (BİSAM) tarafından açıklanan Kasım 2016 Enflasyon ve Hayat Pahalılığı Dönem Raporu'na göre TÜİK tarafından yüzde 7 olarak açıklanan aylık Tüketici Fiyat Endeksi'ndeki artış, yevmiyeli olarak çalışanlar için yüzde 7.7, düzenli ücretlilerde yüzde 7.58 olarak gerçekleşti. Enflasyondan en az etkilenenler ise yüzde 7.09 ile temel gelir kaynağı gayrimenkul kira geliri ve menkul kıymet faiz geliri olanlar olarak belirlendi. Resmi olarak yüzde 0.52 olan Kasım ayı enflasyonu ise en çok yüzde 0.63'luk artış ile ücretsiz aile işçilerini vurdu.

13 yılda ekmekte alım gücü yüzde 18 düştü

BİSAM, TÜİK Madde Fiyatları üzerinden son 13 yıldaki fiyat hareketlerini de inceledi. Buna göre teknolojik ürünlerde alım gücü artarken, barınma, beslenme gibi temel harcama kalemlerinde alım gücü enflasyon karşısında önemli oranda azaldı. Seçili ürünler bazında en ciddi kayıplar yüzde 41 ile beyaz peynir, yüzde 36 ile zeytinyağı, yüzde 26 ile kiralar, yüzde 23 ile dana eti, yüzde 19 ile yumurta, yüzde 18 ile ekmek, yüzde 16 ile domateste yaşandı. Buna karşın beyaz eşya, elektronik vb. gibi teknolojik gelişmeye koşut olarak fiyatları düşen ürünlerde alım gücü arttı.

Fotoğraf makinesinde alım gücü yaklaşık olarak 3 kat, bilgisayarda 2 kat artış gösterdi. Uçak biletinde alım gücündeki artış yüzde 61 olarak gerçekleşti. Süt için alım gücü yüzde 35, patates için yüzde 16 oranında arttı.

Enflasyon yoksulu vuruyor

Raporda, enflasyon verilerinin BİSAM tarafından farklı gruplara göre TÜİK Tüketim Harcamaları İstatistikleri ve TÜİK Tüketici Fiyat Endeksi Harcama Gruplarına Göre Endeks Sonuçları kullanılarak hesaplandığı kaydedildi. Hesaplama sonucuna göre AKP hükümetleri döneminde enflasyon çeşitli gelir ve tüketim grupları için farklı sonuçlar yarattı. Buna göre; Kasım 2003-Kasım 2016 dönemleri arasında genel TÜFE yüzde 177,6 artış gösterirken bu oran düzenli ücretlilerde yüzde 195 oldu. Aynı hesaplamaya göre nitelik gerektirmeyen işlerde çalışanlar için TÜFE yüzde 204, emeklilerde yüzde 201, nüfusun en yoksul yüzde 20'lik kesimi için yüzde 203 ve en zengin yüzde 20'lik dilim için ise yüzde 192 olarak gerçekleşti. Bu hesaplamaya göre enflasyon yoksulu daha fazla vurdu.

BİSAM, Kasım 2003-Kasım 2016 dönemlerine genel enflasyon rakamları ile farklı grupların enflasyonlarının arasındaki farktan kaynaklanan ve kayıtlara yansımayan yoksullaşma düzeyini ortaya koyan gizli yoksullaşma oranlarını da hesapladı. Buna göre Kasım 2003-Kasım 2016 döneminde gizli yoksullaşmayı en yoğun olarak yaşayanlar, işteki duruma göre yüzde 10.72 ile “Yevmiyeliler”, mesleğe göre yüzde 9.42 ile “nitelik gerektirmeyen işlerde çalışanlar”, temel gelir kaynağına göre yüzde 10.24 ile “diğer transferlerle geçinenler”, gelir gruplarına göre yüzde 9.27 ile “en yoksul yüzde 20”'lik gelir grubunda yer alanlar oldu.

Yıllık enflasyon ekmekte yüzde 10.1, kirada yüzde 10.24, belediye otobüs ücretinde yüzde 10.48, koyun etinde yüzde 13.8 oldu.